Samenvatting:
Ongeveer 6,5% van de volwassenen drinkt overmatig.
Geschat wordt dat 8,3 procent van de volwassenen een zware drinker is. 

In 2007-2009 is in het NEMISIS onderzoek gedaan naar het voorkomen van alcoholverslaving in de bevolking tussen 18 en 64 jaar (2). Hiervoor is de DSM IV gebruikt. 82.400 mensen zijn verslaafd.

De DSM IV spreekt ook van alcoholmisbruik, 395.000 mensen misbruiken alcohol. Misbruik wil zeggen dat je wel allerlei negatieve gevolgen van alcohol ondervindt, maar er is nog geen sprake van gewenning en het optreden van onthoudingsverschijnselen bij stoppen.

Verslaving:
Voor iedereen geldt dat je verslaafd bent op het moment dat er geen vrijwilligheid is in het gebruik van een middel. Je wilt je gebruik veranderen of stoppen maar dat lukt niet. Verder is er ook vaak sprake van aangepast gedrag, dat wil zeggen dat je dingen wel of juist niet doet zodat je het middel van jouw voorkeur kunt blijven gebruiken. De dingen die je in jouw leven als belangrijk zag, of die je belangrijk vindt, krijgen geen positieve aandacht meer. 

Alcoholgebruik is wijdverspreid in Nederland. Het is belangrijk om te begrijpen hoe vaak alcoholverslaving voorkomt en welke patronen daarbij horen. In deze blog kijken we naar recente gegevens en onderzoeken* we het alcoholgebruik en de trends.

Alcoholgebruik onder de Nederlandse bevolking.
Bijna 8 op de 10 Nederlanders van 18 jaar en ouder (77,5%) drinkt weleens alcohol. Dit betekent dat bijna de meeste mensen alcohol drinken. Interessant is dat ongeveer 43,5% van de volwassenen zich houdt aan het advies van de Gezondheidsraad en weinig of geen alcohol drinkt. Er is dus ook een aanzienlijke groep die ervoor kiest om geen alcohol te drinken. 

Hoe vaak komt een alcoholverslaving voor in Nederland?
Ongeveer 6,5% van de volwassen Nederlanders drinkt overmatig. Overmatig drinken is het drinken van meer dan 21 glazen per week (dit is geldig voor mannen) of meer dan 14 glazen per week (dit is geldig voor vrouwen). Daarnaast wordt geschat dat 8,3% van de volwassenen als zware drinker kan worden beschouwd. Er is sprake van zwaar drinken indien er minstens één keer per week ten minste 4 (geldig voor vrouwen) of 6 (geldig voor mannen) glazen alcohol op één dag wordt gedronken. 

Veranderingen in alcoholgebruik.
Het alcoholgebruik is in de loop der jaren veranderd. Tussen 2014 en 2019 is het aantal volwassenen dat geen alcohol drinkt of niet meer dan één glas per dag drinkt, gestegen van 37,4% naar 41,5%. In 2020 is dit verder toegenomen tot 44,4% en sindsdien is het stabiel gebleven.
Tegelijkertijd is het percentage overmatige drinkers gedaald van 9,9% in 2014 naar 8,5% in 2019 en verder naar 6,9% in 2020. In 2022 drinkt ongeveer 5,6% van de volwassenen overmatig. Het percentage zware drinkers schommelt al sinds 2014 rond de 8% à 9%. 

Wanneer ben je verslaafd?
‘Verslaafd zijn’ betekent: niet meer baas zijn over zichzelf. Wie verslaafd is, gebruikt vaker en in grotere hoeveelheden dan het plan was. Typisch voor verslaving is het sterk verlangen om te gebruiken (‘craving’). Omdat het gebruik op de eerste plaats komt, ontstaan er steeds meer problemen: op school of op het werk, financiële problemen, problemen met belangrijke anderen, wetgeving. 

*Bron: www.trimbos.nl/kennis/cijfers/alcohol/#volwassenen